Οι κυκλοφορητές που είναι εγκατεστημένοι στην Ευρώπη είναι σε
συντριπτικό βαθμό υδρολίπαντοι. Αυτή η ειδική κατασκευή του
ηλεκτρικού κινητήρα επικράτησε από τη δεκαετία του ΄60, αφού
αποδείχθηκε ιδανική λύση για τους κυκλοφορητές που
απαιτούνται στα περισσότερα κτίρια και που σπάνια ξεπερνούν τα
1500 Watt σε ισχύ (συνήθως είναι μεταξύ 50 και 200 Watt). Οι
κύριοι λόγοι της απόλυτης επικράτησης των υδρολίπαντων
κυκλοφορητών σε βάρος των ελαιολίπαντων ήταν η μη ανάγκη
συντήρησης (αφού απουσιάζουν ρουλεμάν και στεγανοποίηση
άξονα) και η αθόρυβη λειτουργία (απουσιάζει η θορυβώδης
πτερωτή αέρος των αερόψυκτων κινητήρων).
Όμως ο βαθμός απόδοσης των υδρολίπαντων κινητήρων εξαιτίας
του ανοξείδωτου χιτωνίου και του μεγάλου διάκενου μεταξύ
ρότορα και στάτορα παραμένει σχετικά χαμηλός.
Η ανάγκη για αυτόματη προσαρμογή της απόδοσης των
κυκλοφορητών στις μεταβαλλόμενες συνθήκες φορτίου,
γεννήθηκε όταν καθιερώθηκαν σε χώρες όπως τη Γερμανία οι
θερμοστατικοί διακόπτες θερμαντικών σωμάτων. Το σταδιακό
κλείσιμο των διακοπτών σε συνθήκες μερικού φορτίου προκαλεί
αύξηση του μανομετρικού (και συνεπώς θόρυβο στους
διακόπτες) αλλά και πολύ παραπάνω παροχή απ’ ότι πραγματικά
απαιτείται. Συνεπώς η χρήση κυκλοφορητών σταθερών στροφών
σε μεταβαλλόμενα κυκλώματα οδηγεί σε θορύβους ροής, αέρα,
πρόωρη φθορά εξαρτημάτων και φυσικά σε σπατάλη ηλεκτρικής
ενέργειας. Είναι ακριβώς τα φαινόμενα που επικρατούν στις
περισσότερες κατοικίες της Ελλάδας που έχουν χτιστεί από τη
δεκαετία του 1980 και μετά όπου επικρατεί το λεγόμενο
μονοσωλήνιο σύστημα με δίοδες βάνες αυτονομίας.
Η αρχή λειτουργίας είναι απλή: Το κλείσιμο δίοδων βανών σε
παράλληλους κλάδους οδηγεί σε αύξηση του μανομετρικού του
ηλεκτρονικού κυκλοφορητή, ο οποίος το αντιλαμβάνεται μέσω
ενσωματωμένου συστήματος μέτρησης (οι υδρολίπαντοι
ηλεκτρονικοί κυκλοφορητές καταγράφουν το πραγματικό
μανομετρικό έμμεσα, μετρώντας στροφές και απορροφώμενη
ισχύ, ενώ οι «μεγάλοι» ηλεκτρονικοί ελαιολίπαντοι
κυκλοφορητές μετράνε το μανομετρικό άμεσα με ενσωματωμένο
αισθητήριο διαφορικής πίεσης).
Ο κυκλοφορητής ακολούθως μειώνει στροφές προσπαθώντας να
διατηρήσει το μανομετρικό σταθερό σε μια προεπιλεγμένη τιμή.
(τρόπος λειτουργίας Δp – constant). Με αυτόν τον τρόπο
ελαττώνεται και η παροχή στο πραγματικά απαιτούμενο επίπεδο,
μειώνοντας ταυτόχρονα θορύβους ροής και την κατανάλωση
ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι κυκλοφορητές θέρμανσης είναι κατά κανόνα
υπερδιαστασιολογημένοι και σταθερών στροφών.
2 έως 3 φορές μεγαλύτεροι από ότι απαιτείται
αυτό συνεπάγεται τη διπλάσια κατανάλωση ηλεκτρικής
ενέργειας σε σύγκριση με σωστά διαστασιολογημένους
και μεταβλητών στροφών κυκλοφορητές
16
16 Pumpen Intelligenz
Οι κυκλοφορητές θέρμανσης είναι κατά κανόνα
υπερδιαστασιολογημένοι και σταθερών στροφών.
~ 2 έως 3 φορές μεγαλύτεροι από ότι απαιτείται
αυτό συνεπάγεται τη διπλάσια κατανάλωση ηλεκτρικής
ενέργειας σε σύγκριση με σωστά διαστασιολογημένους
και μεταβλητών στροφών κυκλοφορητές
Κυκλοφορητές Θέρμανσης
Οι κυκλοφορητές σε λειτουργία, αποδεδειγμένα ξεπερνούν κατά δυο έως τρεις φορές
τις πραγματικές απαιτήσεις μιας εγκατάστασης θέρμανσης – ψύξης. Και αυτό με τις πιο
μετριοπαθείς εκτιμήσεις. Σε εγκαταστάσεις στην Ελλάδα συναντάμε συχνά σε
πολυκατοικίες κυκλοφορητές μεγαλύτερους κατά πέντε έως έξι φορές!!!
Παράδειγμα από την πράξη: Πολυκατοικία στην Αθήνα με 10 οροφοδιαμερίσματα
αυτονομίας, λέβητας: 150.000 kcal/h, τοποθετημένος κυκλοφορητής: υδρολίπαντος,
φλαντζωτός 3΄΄(!), σταθερών στροφών, ονομαστική ισχύς κινητήρα: 1350 W.
(Επαρκεί και για εγκαταστάσεις 800.000 kcal/h…)
Αντικαταστάθηκε με ηλεκτρονικό κυκλοφορητή υψηλής απόδοσης φλαντζωτό 1
½΄΄ονομαστικής ισχύος 200 W (!).
Αναμενόμενη μείωση ετήσιας κατανάλωσης ρεύματος: 85% - 90%!!!
(Επίσης εξαλείφονται θόρυβοι ροής, αέρας και πρόωρη φθορά του κυκλοφορητή).
Οι αιτίες της υπερδιαστασιολόγησης μπορούν να αναζητηθούν σε πολλούς παράγοντες
όπως είναι π.χ. η απουσία μηχανολογικής μελέτης και η επιλογή «με το μάτι» από
εγκαταστάτες – συντηρητές – εμπόρους (αλλά και μηχανικούς) με βάση τη διατομή
των σωληνώσεων ή το ύψος του κτιρίου…
Συχνά ο υπερδιαστασιολογημένος (σε παροχή, μανομετρικό και ισχύ) κυκλοφορητής
επιλέγεται για να λύσει άλλα προβλήματα όπως κακοτεχνίες της εγκατάστασης ή/και
κακή έως ανύπαρκτη υδραυλική εξισορρόπηση.
Όμως η τακτική του «αν δεν περισσεύει δεν φτάνει», μόνο προβλήματα προκαλεί και η
δυνατότητα επιλογής μεταξύ τριών σταθερών ταχυτήτων σπάνια μπορεί να δώσει λύση
μετά την τοποθέτηση.
Ας σημειωθεί εδώ ότι σε εγκαταστάσεις θέρμανσης με σώματα η μείωση της παροχής
νερού σε ένα θερμαντικό σώμα κατά 10% - κάτω από την ονομαστική – θα επιφέρει
αμελητέα μείωση της απόδοσης του κατά 2%.
Αντίθετα η προσαγωγή κατά 10% περισσότερης παροχής με τη χρήση μεγάλου
κυκλοφορητή θα οδηγήσει σε ανύπαρκτο κέρδος (2%) αλλά η ηλεκτρική κατανάλωση
μπορεί έως και να διπλασιαστεί.
ΠΗΓΗ:Χρήστος Μποζατζίδης
Διπλ.Μηχ.Μηχ. Ε.Μ.Π.
Μηχανικός Εφαρμογών HVAC
Wilo Hellas ABEE
